Historia Ogólnokształcącej Szkoły Muzycznej I i II st.
im. Henryka Wieniawskiego w Łodzi

1 września 1950 roku, decyzją Ministra Kultury i Sztuki z dnia 3 lutego tego roku, w oparciu o kadrę pedagogiczną i uczniów Niższej Szkoły Muzycznej i Średniej Szkoły Muzycznej nr 2 Ludowego Instytutu Muzycznego w Łodzi,  powołano do życia Państwowe Liceum Muzyczne w Łodzi. Nowa placówka rozpoczęła swą działalność w budynku przy ulicy Jaracza 19, zajmowanym poprzednio przez wymienione szkoły LIM-u. W odróżnieniu od swych poprzedniczek liceum było szkołą zarówno o profilu muzycznym jak i ogólnym; jego pierwszym dyrektorem został Józef Karol Lasocki – skrzypek, dyrygent i teoretyk.
W 1953 roku powstała Państwowa Podstawowa Szkoła Muzyczna, ściśle powiązana z Państwowym Liceum Muzycznym. Od tego momentu obie szkoły – podstawowa i średnia – utworzyły jednolitą strukturę organizacyjną i stały się jedyną w regionie łódzkim szkołą kształcącą uczniów w pełnym, dwunastoletnim cyklu w zakresie przedmiotów artystycznych i ogólnych.
Po powołaniu Józefa Lasockiego na stanowisko rektora Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej we Wrocławiu funkcję dyrektora PLM i PPSM w Łodzi przejął w roku 1954 Franciszek Wesołowski – muzyk-teoretyk, znawca muzyki dawnej, wybitna postać nie tylko łódzkiego, lecz ogólnie polskiego świata kultury.
W czerwcu 1960 roku Państwowe Liceum Muzyczne w Łodzi otrzymało imię wielkiego polskiego skrzypka i kompozytora Henryka Wieniawskiego.

Dzięki olbrzymiemu zaangażowaniu pierwszych dyrektorów udało się stworzyć niepowtarzalną atmosferę panującą w szkole, a także zbudować jej autorytet i markę rozpoznawalną w całym kraju. Przyczyniła się do tego z pewnością kadra doskonałych pedagogów, nauczycieli przedmiotów muzycznych i ogólnych, ofiarnie włączających się w kształtowanie postawy artystycznej i wychowawczej powierzonych im dzieci i młodzieży. Wielu z nich związanych było ze szkołą przez długie lata i nie sposób pominąć w tym miejscu osoby Janiny Sarnackiej, wicedyrektora do spraw ogólnokształcących w latach 1950 – 1977, a następnie, po przejściu na emeryturę, pełniącej społecznie funkcję pedagoga szkolnego.

Od początku swego istnienia szkoła brała czynny udział w życiu artystycznym Łodzi i regionu, a jej uczniowie występowali w różnego typu koncertach na rzecz środowiska, a także w czołowych instytucjach kulturalnych miasta, takich jak Filharmonia czy Teatr Wielki, przywozili również laury zdobywane w licznych konkursach krajowych i zagranicznych oraz nagrywali dla Polskiego Radia i Telewizji. Wysoki poziom kształcenia pozwalał na to by egzaminy wstępne na wyższe uczelnie, w tym głównie na wydziały instrumentalne, teoretyczne i pedagogiczne Akademii Muzycznych, zdawało z powodzeniem 90 % absolwentów szkoły - ten procent wzrósł jeszcze w kolejnych latach.

Warunki lokalowe budynku przy ulicy Jaracza 19 ograniczały pełny i coraz bardziej wszechstronny rozwój szkoły, w związku z czym podjęte zostały starania o budowę nowego gmachu. Szczególną rolę odegrał w nich Andrzej Hundziak, sprawujący w latach 1961 – 1974 funkcję dyrektora naczelnego szkoły. To głównie dzięki jego determinacji i wytrwałości w roku 1974 szkoła przeniosła się do nowej siedziby przy ulicy Sosnowej 9, będącej połączeniem budynku specjalnie zaprojektowanego oraz starszego, zajmowanego wcześniej przez szkołę rejonową. W efekcie powstała najnowocześniejsza w owym czasie siedziba szkoły muzycznej w Polsce, posiadająca dwie sale koncertowe, studio nagrań, kabinę projekcyjną, profesjonalną pracownię do nauki języków obcych, bogato wyposażone pracownie przedmiotów muzycznych i ogólnokształcących. Od tego też momentu szkoła bywa zwykle określana skrótowo jako „Szkołą Muzyczna na Sosnowej”, co ma swoje dobre strony zważywszy choćby na fakt kilkakrotnej, wynikającej z kolejnych reform systemu oświatowego, zmiany jej oficjalnej nazwy, która od roku 1999 brzmi: Ogólnokształcąca Szkoła Muzyczna I i II stopnia im. Henryka Wieniawskiego w Łodzi.

Do roku 1990 funkcję dyrektora szkoły zajmowały: Danuta Wójt-Śmigielska (1974 – 1979, 1982 – 1985), Maria Maciejczyk (1979 – 1982) i Krystyna Niemiec-Jawis (1985 – 1990). W tym czasie placówka rozwijała się dynamicznie, podejmując współpracę z wieloma instytucjami artystycznymi w kraju i zagranicą oraz zdobywając kolejne nagrody na konkursach i przesłuchaniach solistów, zespołów kameralnych, chórów i orkiestr. Wyjątkową aktywność wykazywał chór żeński prowadzony przez Henryka Blachę, nagradzany na tak prestiżowych imprezach jak Legnica Cantat, Międzynarodowy Konkurs Chórów Młodzieżowych w Weimarze, Międzynarodowy Festiwal Muzyczny w Cantonigros (Hiszpania) czy Międzynarodowy Konkurs Muzyki Polifonicznej w Arezzo. Szkoła była współorganizatorem ważnego dla polskiego życia kulturalnego Ogólnopolskiego Festiwalu Twórczości Muzycznej dla Dzieci i Młodzieży Do – Re – Mi.
W dziesięcioleciu poprzedzającym jubileusz półwiecza istnienia szkoły funkcję dyrektora naczelnego sprawowali: Eleonora Kujawa-Stebel (1990 – 1991, 1994 - 2001) i Michał Kobyłecki (1991 - 1994). Oprócz typowego dla uczniów szkół muzycznych udziału w konkursach i festiwalach, młodzież z Sosnowej rozpoczęła, dzięki nowej sytuacji polityczno-ekonomicznej jaka zaistniała w Polsce po roku 1989, wojaże artystyczne po świecie. Szczególną aktywność na tym polu przejawiała założona w 1988 roku przez Ryszarda Osmolińskiego Orkiestra Kameralna Łódzkie Smyczki, która koncertowała w tym czasie w USA, Meksyku, Włoszech, Niemczech, Danii i Szwecji. Do Niemiec wyjeżdżał również chór (czterokrotny udział w Międzynarodowych Warsztatach Chóralnych w Ochsenhausen) i orkiestra symfoniczna (koncerty w Gelsenkirchen i Stuttgarcie).
50-lecie istnienia Państwowego Liceum Muzycznego szkoła świętowała w roku szkolnym 2000/2001. Komitet organizacyjny, pracujący pod kierunkiem dyrektor Eleonory Kujawy-Stebel przygotował bogaty program artystyczny, który obejmował dziesięć koncertów, w tym finałowy 8 czerwca 2001 roku w Kościele św. Mateusza w Łodzi z udziałem skrzypka Piotra Pławnera oraz Orkiestry Filharmonii Łódzkiej im. A. Rubinesteina pod dyrekcją Wojciecha Michniewskiego.

We wrześniu 2001 roku stanowisko dyrektora szkoły objęła Małgorzata Ircha, która kieruje szkołą również i obecnie, w roku Jubileuszu 60-lecia.
W ciągu pierwszej dekady nowego stulecia szkoła poszerzyła swą ofertę edukacyjną o nowe klasy: harfy, saksofonu, tuby, organów. Od 2009 roku działa również klasa talentów, przeznaczona dla uczniów szczególnie uzdolnionych i pragnących rozwijać się intensywniej w zakresie przedmiotów artystycznych. Powołane zostały do życia nowe zespoły: w OSM II st. Big – band, a w OSM I st. Orkiestra gitarowa, Orkiestra smyczkowa i Orkiestra dęta.
Szkoła organizuje konkursy i festiwale, takie jak: Ogólnopolski Festiwal Waltornistów i Konkurs Waltorniowy im. prof. E.Golnika, Konkurs Młodego Skrzypka im. prof. Z. Płoszaja, Konkurs Młodego Pianisty, Regionalny Konkurs „Instrumenty dęte blaszane”, Regionalny Konkurs oboistów i fagocistów im. prof. J. Ciepłuchy, Ogólnopolski Konkurs na flet solo „Il flauto ricercato”, Regionalny Konkurs Solfeżowy im. prof. F. Wesołowskiego; również Centrum Edukacji Artystycznej powierza szkole organizację przesłuchań regionalnych, makroregionalnych i ogólnopolskich.
W placówce przy Sosnowej odbywają się również różnego typu warsztaty, seminaria i kursy mistrzowskie prowadzone przez uznane autorytety z kraju i zagranicy. Ukoronowaniem tego typu działalności jest zainicjowany w 2009 roku Międzynarodowy Letni Kurs Mistrzowski Ventus optimus w specjalnościach flet, klarnet, fagot.
Wzorem lat wcześniejszych intensywnie rozwija się współpraca z Filharmonią Łódzką, Teatrem Wielkim, Akademią Muzyczną i innymi instytucjami muzycznymi, a uczniowie i pedagodzy rok rocznie dają ponad sto koncertów na rzecz środowiska.
Do najważniejszych przedsięwzięć artystycznych zorganizowanych przez szkołę w ostatnim dziesięcioleciu należy zaliczyć: Jubileusz 55-lecia OSM I i II st. im. H. Wieniawskiego w Łodzi, Jubileusz 80-lecia prof. Andrzeja Hundziaka, 10 rocznica śmierci prof. Henryka Blachy, coroczne Koncerty Kolędowe – wszystkie wymienione imprezy przeprowadzone zostały  w Filharmonii Łódzkiej. W salach przy Sosnowej odbywają się koncerty w cyklu „Muzyczne Czwartki na Sosnowej”, Łódzka Jesień Chóralna im. prof. H. Blachy, Mała Filharmonia, Ogólnopolski Festiwal Młodzieżowych Zespołów Muzycznych. Soliści, zespoły kameralne, orkiestry i chóry występowały w tym czasie również w takich miejscach jak: Filharmonie Krakowska i Częstochowska, Zamek Królewski w Warszawie, Ośrodek Pracy Twórczej w Radziejowicach, Pałac w Nieborowie, a także poza granicami kraju, goszcząc we Włoszech (Watykan, Ventimiglia), USA (Floryda, Salt Lake City), Niemczech (Oldenburg, Dortmund), Holandii (Roermond), Maroku (Rabat), Litwie (Wilno), Ukrainie (Lwów, Równe), Czechach (Praga)
Założone w 1998 roku z inicjatywy Anny Juszczak – nauczycielki fortepianu, a w latach 1994-2000 również wicedyrektor OSM I st. do spraw artystycznych - Stowarzyszenie Przyjaciół Szkoły prowadzi zajęcia muzyczne dla dzieci w wieku przedszkolnym oraz naukę gry na instrumentach, czym wspomaga proces rekrutacji tak do szkoły pierwszego jak i drugiego stopnia.
Uczniowie szkoły zdobywają laury na konkursach muzycznych regionalnych, krajowych i zagranicznych oraz uzyskują stypendia Prezesa Rady Ministrów, Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Marszałka Województwa Łódzkiego, Ogólnopolskiego Funduszu na Rzecz Dzieci, Fundacji „Agrafka Muzyczna” i Rotary Club.

W 60-letniej historii szkoły, jak przystało na instytucję noszącą imię Henryka Wieniawskiego, szczególnie wiele sukcesów osiągnęli skrzypkowie. W gronie wybitnych polskich wiolinistów znalazło się miejsce dla wielu absolwentów szkoły, m. in. Małgorzaty Błażejewskiej, Barbary Górzyńskiej, Michała Grabarczyka, Sebastiana Gugały, Romana Lasockiego, Piotra Pławnera, Monika Urbaniak-Lisik, Anny Wódki-Janikowskiej, Wandy Wierzbickiej. Byli oni laureatami prestiżowych konkursów, w tym także Międzynarodowego Konkursu Skrzypcowego im. H. Wieniawskiego w Poznaniu. Swoje sukcesy zawdzięczali znakomitym pedagogom, takim jak: Zenon Ostalczyk, Zenon Płoszaj, Maria Pokora, Iwona Wojciechowska.
W gronie absolwentów klas fortepianu odnoszących sukcesy koncertowe w kraju i zagranicą znaleźli się: Tadeusz Chmielewski, Wojciech Matuszewski, Karol Nicze, Łukasz Trepczyński, Anna Wesołowska-Firlej, Bogusław Wódka.
Ważne miejsce w historii szkoły zajmują wiolonczeliści: Andrzej Bauer, Tomasz Daroch, Paweł Frejdlich, Agnieszka Kołodziej.
Absolwenci sekcji instrumentów dętych i perkusji są członkami wielu renomowanych orkiestr w Polsce i innych krajach europejskich, występują również jako soliści i kameraliści. Wśród nich odnajdujemy nazwiska Jarosława Augustyniaka, Józefa Ciepłuchy, Krzysztofa Kamińskiego, Dariusza Mikulskiego, Andrzeja Rokickiego, Urszuli Urbaniak, Andrzeja Wierzby, Antoniego Wierzbińskiego, Zbigniewa Żuka.
Sukcesów szkole przysparzali także akordeoniści – Zbigniew Ignaczewski, Jerzy Kaszuba, Grzegorz Klemba, oraz gitarzyści – Jacek Dulikowski, Marek Ulański.
Nie sposób wyliczyć wszystkich absolwentów szkoły, którzy osiągają znakomite wyniki jako pedagodzy, nauczyciele młodych wybitnych artystów w szkołach muzycznych i akademiach w kraju i za granicą. Trzeba w tym miejscu wspomnieć również o absolwentkach wydziału rytmiki, podejmujących nierzadko po skończeniu szkoły, oprócz podstawowych dla nich działań pedagogicznych,  pracę w różnego typu zespołach tanecznych.
Pomimo tego, że szkoła nigdy nie posiadała wydziału rozrywkowego, jej mury opuściło wielu znakomitych artystów także i tego nurtu wykonawstwa, którzy właśnie tu stawiali pierwsze kroki jako soliści oraz w zakładanych z własnej inicjatywy zespołach. Odnajdujemy wśród nich tak znaczące nazwiska jak: Jacek Delong, Wojciech Gogolewski, Włodzimierz Korcz, Czesław Majewski, Karol Nicze, Andrzej Olejniczak, Andrzej Rokicki, Paweł Rurak, Michał Urbaniak, a z młodszego pokolenia - Marek Błaszczyk, Radosław Bolewski, Piotr Grąbkowski, Adam Ostrowski, Jakub Raczyński.
Wielu absolwentów szkoły po jej ukończeniu rozwijało swój talent w innych specjalnościach muzycznych. Ważną grupę stanowią tu kompozytorzy - Jerzy Bauer, Błażej Dowlasz, Andrzej Krazue, Zygmunt Krauze, Wojciech Lemański, Piotr Marczewski, Bronisław Kazimierz Przybylski, Michał Sutt, Sławomir Zamuszko, a oprócz nich także dyrygenci – Michał Kocimski, Jarosław Lipke, Wojciech Michniewski, śpiewacy – Jadwiga Gadulanka, Stanisław Kierner, Urszula Kryger, Magdalena Witczak.
Rozwój artystyczny uczniów OSM, choć ukierunkowany głównie w stronę wykonawstwa muzyki, wzbogacany był zawsze również o inne dziedziny sztuki. Na przestrzeni lat w szkole działały więc amatorskie zespoły teatralne i kabaretowe, kółka literackie i poetyckie, a wyjątkową tradycją szkoły jest przygotowywanie przez każdy rocznik maturzystów rozbudowanego programu satyryczno-muzycznego na uroczystość Studniówki. To właśnie w tego typu przedsięwzięciach inne oblicze swego talentu odnajdywali przyszli znani artyści polskiej estrady, teatru i filmu: Krzysztof Majchrzak, Katarzyna Pawlak, Michał Sikorski.

W marcu 2006 roku, z okazji Jubileuszu 55-lecia Ogólnokształcącej Szkoły Muzycznej I i II st. im. H. Wieniawskiego w Łodzi, ówczesny Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Kazimierz Michał Ujazdowski, oprócz życzeń skierował również do całej społeczności szkolnej słowa, mogące posłużyć jako trafne podsumowanie historii tej instytucji: Dotychczasowe osiągnięcia pedagogiczne i artystyczne potwierdzają wysoki poziom kształcenia w Szkole, a sukcesy uczniów odnoszone na konkursach i przesłuchaniach to powód do dumy. Są one efektem wieloletniej pracy wybitnych pedagogów. Ich doświadczenie artystyczne,  połączone z umiłowaniem przekazywania wiedzy, przyczynia się do rozwoju umiejętności i wrażliwości muzycznej wychowanków. Szkoła może poszczycić się licznym gronem absolwentów, muzyków, pedagogów oraz melomanów, a dzięki zaangażowaniu Dyrekcji, Grona Pedagogicznego i szerokiej działalności koncertowej stanowi ważny ośrodek kulturotwórczy.