Urodził się 10 lipca 1835 r. w Lublinie, zmarł 31 marca 1880 r. w Moskwie, pochowany 7 kwietnia w Warszawie. Polski skrzypek i kompozytor.
Syn lekarza - chirurga, człowieka o szerokich zainteresowaniach humanistycznych oraz matki - pianistki, córki warszawskiego lekarza i siostry wybitnego pianisty Edwarda Wolffa. Uczeń Jana Hornziela i Stanisława Serwaczyńskiego w Lublinie, w ósmym roku życia (1843) przyjęty do Konserwatorium Paryskiego. Klasę prof. Josepha Massarta ukończył z najwyższą nagrodą, jako 11-letni chłopiec, najmłodszy w historii uczelni. Wkrótce rozpoczął - trwającą przez całe, niestety zbyt krótkie życie - tournee artystyczne po świecie, jako wirtuoz, porównywany z Paganinim. Koncertował omal we wszystkich krajach Europy (w niektórych wielokrotnie) oraz w USA. W polskich miastach ponad 130 razy. Z bratem - pianistą i sam, bądź z innymi najznakomitszymi artystami, m.in. z Antonem Rubinsteinem; był świetnym kameralistą.
Czas dzielił na występy i podróże - dyliżansem i wagonami pierwszych kolei żelaznych oraz zaspakajanie namiętności, m.in. w ekskluzywnych kasynach gry i salonach towarzyskich. Był nadwornym skrzypkiem cara w Petersburgu (1860 - 72) i profesorem Konserwatorium w Brukseli (1874 - 76). Żonaty z Angielką Izabellą Hampton. Ze związku tego pochodziło sześcioro potomstwa. Tylko najmłodsza córka Henrietta (ur. w 1878 r.) dożyła sędziwego wieku (zmarła w 1962 r.).
H. Wieniawski łączył intensywną działalność estradową z pracą twórczą, rozpoczętą już w dzieciństwie. Komponował (ok.50 pozycji) dzieła o charakterze popisowym i lirycznym (w dużym stopniu z myślą o sobie, jako wykonawcy), niejednokrotnie nawiązując do tradycji narodowej i ludowej (polonezy, mazurki, kujawiaki). Pisał, popularne w XIX w., fantazje na tematy operowe (np. "Fausta" Gounoda). Jest autorem etiud i dwóch wirtuozowskich koncertów skrzypcowych z orkiestrą, wykonywanych do dzisiaj przez najsłynniejszych solistów. Najpopularniejsze jego utwory wciąż na nowo utrwalają też w czołowych wytwórniach płytowych.